Dylągowa

Dylągowa
Województwo	podkarpackie
Powiat	rzeszowski
Gmina	Dynów
Sołtys	Marian Radoń
Powierzchnia	18,85 km²
Położenie	49° 46' 52'' N 22° 17' 58'' E
Wysokość	265 m n.p.m.
Ludność (2008)  • liczba ludności  • gęstość	649 34,4 os./km²
Strefa numeracyjna (do 2005)	16
Kod pocztowy	36-065 Dynów
Tablice rejestracyjne	RZE
Położenie wsi

Dylągowa – wieś w Polsce położona w województwie podkarpackim, w powiecie rzeszowskim, w gminie Dynów.

W latach 1975-1998 miejscowość położona była w województwie przemyskim.

Położenie

Dylągowa położona jest w zachodniej części Pogórza Przemyskiego, nad Dylągowskim Potokiem, który wypływa z północnych zboczy góry Kruszelnica (501 m n.p.m.) i po około 5,5 km wpada w Sielnicy do Sanu. Skrajem wsi przebiega niebieski szlak turystyczny z Krasiczyna do Dynowa. We wsi znajduje się szkoła podstawowa z gimnazjum, urząd pocztowy, ośrodek zdrowia oraz Leśnictwo Dylągowa.

Historia

Historyczne nazwy: Vylagowa 1484, Dylagowka 1489, Dilagowa 1515, Dyliągowa 1559, Dylągowa 1700. Pochodzenie nazwy ma charekter gwarowy pol. dyląg (długi człowiek, tyczka), ta od przezwiska pierwszego osadźcy Johannesa Dyląga. Wieś lokowana w II poł. XV wieku na prawie niemieckim. Od 1340 do 1772 ziemia sanocka, województwo ruskie (tzw. sanockie Podole), do 1914 powiat przemyski, austriacka Prowincja Galicja, do 1939 powiat przemyski, województwo lwowskie. Źródła pisane wspominają po raz pierwszy o Dylągowej w 1484 r. jako o części dóbr dynowskich należących do Kmitów. Po raz kolejny miejscowość wchodzi do historii z powodu tutejszego proboszcza, Andrzeja z Dynowa, zwolennika reformacji. Za treści głoszone w kazaniach został on przez biskupa przemyskiego wyklęty i pozbawiony probostwa (w kilka lat później wyrzekł się herezji). W roku 1552 Stanisław Stadnicki zamienia istniejący kościół katolicki na Zbór kalwiński. Z Dylągowej pochodził zmarły w 1653 r. Bartłomiej Dylągowski, nadworny lekarz Zygmunta III Wazy. W 1706 r. wybudowano we wsi drewniany kościół pw. św. Zofii, który w 1927 r. został przeniesiony do Gdyczyny (obecnie przysiółek Siedlisk). W końcu XVIII w. miejscowość kupił Piotr Starzeński i w rękach tego rodu pozostała ona do roku 1939. Podczas spisu w 1921 r. wieś liczyła 258 domów i 1459 mieszkańców.

II wojna światowa

25-26 kwietnia 1944 roku miała miejsce pacyfikacja Dylągowej, która była następstwem ataku oddziału AK regionu Dynów i Błażowa dowodzonego przez ppor. Aleksandra Grube ps. "Sęp" na posterunek ukraińskiej policji w Jaworniku Ruskim. Akcja ta spowodowała oskarżenie mieszkańców polskiej wsi Dylągowa o dokonanie tego napadu i decyzję pacyfikacyjną wsi przez policję ukraińską wspólnie z Niemcami. Wszystkich mieszkańców wsi, którym nie udało się uciec ze wsi przetrzymywano w kościele parafialnym, a cała wioska była przeszukiwana przez Niemców i policję ukraińską. We wsi broni nie znaleziono i następnego dnia Niemcy odstąpili od masowego mordu a ludność została uwolniona. Wioskę uratował major Policji Państwowej Kazimierz Mięsowicz.

Walki z UPA

4 października 1945 r. Dylągowa wraz z sąsiednimi wioskami (Bartkówka, Łączki, Sielnica oraz Pawłokoma) została spalona przez sotnie UPA "Hromenki" i "Buriaki" za udział mieszkańców w napadzie na Pawłokomę.

Zabytki

Obecny murowany kościół w Dylągowej pochodzi z 1907 r. Ze starego, drewnianego kościoła pozostał pochodzący z ok. 1700 r. ołtarz. Na miejscowym cmentarzu znajdują się cenne nagrobki kamienne Aleksandra Starzeńskiego z 1831 r. i Róży z Zabielskich Kamienieckiej z roku 1843.